Balıklıgöl (Halil-ür Rahman Gölü)
Şanlıurfa en turistik ve önemli yeri şüphesiz Balıklıgöl, Şanlıurfa’da görülmesi gereken yerler listemizin başında geliyor. Balıklıgöl ismi aslında iki gölün yer aldığı bölgeyi kapsa da büyük ve meşhur olan Halil-ür Rahman Gölü, çoğu yerde Balıklıgöl olarak bilinmektedir..
Halil-ür Rahman Gölü’nün bu kadar meşhur olmasının nedeni hem görsel olarak etkileyiciliği hem de oldukça ilgi çekici olan hikayesi. Durum böyle olunca Balıklıgöl’ün hikayesi hakkında bir iki cümle etmeden olmaz.
Özetlersek döneme hakim gaddar hükümdar olarak bilinen Nemrut, Hz. İbrahim tek tanrı inancını savunmak için saray içerisindeki putları kırınmış; yakılmasını emreder. Yani şu an gölün bulunduğu yer odunlar ile doldurularak büyük bir ateş yakılır; Hz. İbrahim Şanlıurfa Kalesi’nin bulunduğu yerden ateşe atılır. Fakat rivayete göre ateş suya, odunlar ise balıklara dönüşür. Şu anda da gölün içerisinde; bir sürü sazan balığı bulunmaktadır.
Halil-ür Rahman Gölü, Şanlıurfa’nın merkezinde yer aldığı için yolunuz elbet düşecektir.
Aynzeliha Gölü
Balıklıgöl olarak adlandırılan bölgede Halil-ür Rahman Gölü’nün hemen güneyinde, Urfa Kalesi’nin önünde yer alıyor.
Halil-ür Rahman gibi efsanevi bir hikayesi var. Nemrut’un kızı Zeliha, Hz. İbrahim’e aşıktır. Hz. İbrahim’in ateşe atılacağını öğrendiği zaman, aşkından günlerce göz yaşı döker. Ondan sonra zeliha’nın gözü anlamına gelen Aynzeliha’nın işte böyle ortaya çıktığına inanılır.
Seyahatlerinizde gezip gördüğünüz yerlerin hikayeleri sizi etkiliyorsa Şanlıurfa’ya gitmeden önce bu efsanelerin detaylı anlatımlarına mutlaka bakmanızı tavsiye ederim.
Rizvaniye Cami
Şanlıurfa’nın görülmesi gereken en güzel yapılarından biri. Mimari olarak kendi başına bile oldukça etkileyiciyken Halil-ür Rahman Gölü’nün görüntüsüyle bütünleşince ortaya bir tablo çıkıyor.
Şanlıurfa’nın merkezinde, Halil-ür Rahman Gölü’nün kuzey kenarında yer alıyor. 1716 yılında, St. Thomas Kilisesi’nin yerine bir Osmanlı valisi tarafından yaptırılmış.
Rizvaniye Cami’nin Balıklıgöl’e açılan yeşillikler içindeki avlusu ve giriş kapısını görmeden Şanlıurfa’dan dönmemenizi öneririm.
Halil-Ür Rahman Cami (Döşeme Cami)
Aslında cami, medrese, mezarlık ve Hz. İbrahim’in ateşe atıldığında düştüğü makamdan meydana gelen bir külliye.
Burası da aslında Bizanslardan kalma bir Meryem Ana kiliseymiş, 1211’de Eyyübiler tarafından camiye çevrilmiş. Günümüzde Şanlıurfa’da gezilecek yerler listesinde başı çeken eserlerden biri.
Her daim kalabalık, oldukça geniş bir avlusu bulunuyor. Caminin içini ücretsiz gezme imkanınız var. Eğer vaktiniz varsa girmenizi tavsiye ederim.
Eyyüp Peygamber Makamı
Peygamberler şehri” olarak bilinen Şanlıurfa’da camilerin ve peygamberlerin hikayelerine ev sahipliği yapan mekanların ne kadar meşhur olduğunu tahmin edersiniz. Sabrı ile tanınan Hz. Eyyüp’ün de Şanlıurfa’da görülmesi gereken bir makamı bulunuyor.
Eyyüp Peygamber Makamı, Hz. Eyyüp’ün cüzzam hastalığına yakalanıp eşiyle beraber çile çektiği mağaranın yer aldığı makam.
Rivayete göre Hz. Eyyüp hastalığı esnasında eşiyle beraber Şanlıurfa merkezde yer alan bir mağaraya inzivaya çekilir ve Allah’a ibadet eder.
Bu sabır örneği sonucunda ise Allah tarafından Hz. Eyyüp’e şifalı su gönderildiğine inanılır. Bugün mağaranın içerisinde hastalığı esnasında tedavi olduğu belirtilen bir su kuyusu ve Eyyüp peygamberin sırtını dayadığı sabırtaşı bulunuyor.
Hz. Eyyüp Makamı, bugün Şanlıurfa’da inanç turizminin en çok ziyaret edilen noktalarından biri.
Hz. İbrahim’in Doğduğu Mağara ve Dergah Cami (Mevlid-i Halil Cami)
Şanlıurfa’da görülmesi gereken önemli simgelerden bir diğeri, Mevlid-i Halil Cami ve yanında yer alan, Göbeklitepe’in doğduğu mağara olarak bilinen mağaranın da önceki yapılar gibi bir hikayesi var.
Rivayete göre Nemrut, hükümdarlığı döneminde bir rüya görür. Rüyayı müneccimlere anlattığında aynı yıl doğacak bir çocuğun kendisinin saltanatına son vereceğini söylerler. Bunun üzerine Nemrut, o yıl doğacak bütün erkek çocukların öldürülmesini emreder.
Hz. İbrahim’in annesi bu haberi duyunca bir mağaraya sığınır ve doğum yapar. Hz. İbrahim’i tam 7 yıl boyunca bu mağarada gizleyerek büyütür.
Mağaranın yanı başında yer alan cami, bu rivayete göre isimlendirilerek mevlid yani “kutlu doğum” ismini alır. Hem mağara hem de cami, Şanlıurfa inanç turizmi için oldukça önemli noktalar olarak görülüyor. Hatta mağaranın içinde bulunan su, yerliler tarafından zemzemden sonra en şifalı su olarak kabul edilmektedir.
Mevlid-i Halil Cami ve mağara, Balıklıgöl bölgesinde bulunuyor. Giriş ücreti yok ve gün boyu ziyarete açık.
Şanlıurfa Kalesi
Şanlıurfa’nın güneybatısındaki Dambak Tepesi’nde yer alan kale, tarihin izlerini taşımasının yanında görülmeye değer bir şehir manzarası da sunuyor.
Kaleden şehre baktığınızda tek rengin hakim olduğu eski bölge sokaklarını ve şehrin daha modern kısmını bir arada görüyorsunuz.
M.Ö 2000 yılında Neolitik bir yerleşim yeri üzerine yapıldığı tahmin ediliyor. Kalenin hem ihtişamı hem hikayesiyle dikkat çeken en önemli noktası 2 taş sütun.
Yükseklikleri yaklaşık 17 metre olan bu sütunları çevreden fark etmemeniz neredeyse imkansız. Bu sütunların hikayesine gelecek olursak konu yine peygamberlere geliyor. Nemrut’un Hz. İbrahim’i ateşe atarken bu iki sütunu mancınık olarak kullandığına inanılıyor.
Kale şehrin merkezinde, Balıklıgöl bölgesinde yer alıyor. Kaleye kadar toplu taşımayla çok rahat gelebiliyorsunuz ancak, Kale’ye ulaşım için yani kalenin içine giriş için tek seçeneğiniz yürümek. Çok dik olmayan bir yoldan yaklaşık 5 – 10 dk yürüyerek kaleye çıkmak mümkün.
Kaleye giriş ücreti 5 TL. Müzekart’ınız varsa ücretsiz girebilirsiniz. Yaz dönemi boyunca 19.00’a, kış döneminde ise 17.00’a kadar ziyarete açık.
Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi
Türkiye’nin en büyük müzesi olan Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi, tarihi açıdan büyük değer taşıyan pek çok esere ev sahipliği yapıyor. Paleolitik Çağ’dan bugüne, insanlık tarihinde bir yolculuğa çıkmak isterseniz mutlaka zaman ayırmalısınız.
Bilinen en eski gerçek heykel “Balıklıgöl Adamı”, dünyanın en eski tapınağı Göbeklitepe’ye ait eserler, Roma, Bizans ve İslami dönemlere ait birçok eser ve çok daha fazlası sizi bekliyor.
Müze içerisinde 14 adet ana sergi salonu ve 33 adet canlandırma alanı bulunuyor. Ana sergi salonlarında eserler kronolojik sırayla sunuluyor. Canlandırma alanlarında ise dönemin atmosferi yaratılarak sanki o zamanlardaymışsınız hissi yaratılıyor.
Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’ne ulaşım oldukça kolay. Müze Haleplibahçe Caddesi üzerinde bulunan, Şanlıurfa Müze Kompleksi içerisinde yer alıyor.
Müzeye Şanlıurfa şehir merkezinden yürüyerek ulaşabilir ya da otobüs / minibüs kullanabilirsiniz. Ziyaret günlerine gelecek olursak Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’ni ziyaret etmek için Pazartesi harici her günü tercih edebilirsiniz.
Müze yaz dönemi 19.00’a, kış dönemi 17.00’a kadar açık oluyor. Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi giriş ücreti ise 14 TL.
Adres: Haleplibahçe Mahallesi, 2372. Sk. No:74/1, 63200
Haleplibahçe Mozaik Müzesi
Şanlıurfa Belediyesi’nin alt yapı çalışmaları esnasında keşfedilen bir Roma villası üzerine inşa edilmiş. Ortaya çıkarılan eserler orijinallikleri hiç bozulmadan korunmaya alınmış.
Müzenin en önemli yönlerinden biri mitolojide ismi geçen kadın savaşçı Amazonların isimleriyle beraber tasvir edildiği ilk ve tek mozaiğe ev sahipliği yapması.
Müze içerisinde Amazon kadınlarının av sahnelerini, günlük yaşamlarını, çeşitli hayvanları tasvir eden birçok değerli mozaik bulunumaktadırr. Mozaikler tekniği, sanatı ve ele aldığı konularla uzmanlarca dünyanın en kıymetli mozaikleri olarak kabul ediliyor.
Urfa Kent Müzesi
Urfa Kent Müzesi, restore edilmiş bir kule içerisinde yer almıştır. Şanlıurfa Surları’nın Beykapısı mevkiinde yer alan bu kule yıllarca kendi haline terk edildikten sonra Şanlıurfa Belediyesi tarafından restore edilerek 5 sene önce Urfa Kent Müzesi olarak halka açılmıştır.
Urfa Kent Müzesi’nde Şanlıurfa’nın kuruluşundan günümüze tarihi, coğrafi, sosyal, ticari, kültürel kısaca Şanlıurfa’ya ait her şeyi bulabilirsiniz.
Kitaplar, fotoğraflar, el aletleri, müzik aletleri, mutfak araçları, geleneksel giysiler, el sanatları gibi birçok eserin yanında Şanlıurfa’nın Peygamberler Şehri olarak anılmasını sağlayan peygamberler hakkındaki birçok rivayeti de Urfa Kent Müzesi’nde sunum ve animasyonlarla keşfedebilirsiniz.
Urfa Kent Müzesi’ni ziyaret etmek için zamanlamanızı hafta içi 09.00 – 17.00 arasına denk getirmelisiniz. Urfa Kent Müzesi nerede derseniz ise adresi aşağıda sizin için bıraktık:
Adres: Beykapısı Mahallesi, (Mahmutoğlu Kulesi) 970.Sk, No: 1 Eyyübiye/Şanlıurfa Atatürk Mah. 19. Sokak (Kehriz Sokak) No: 26 Şanlıurfa
Tarihi Şanlıurfa Çarşıları & Hanları
Müzeler; tarihi yapılar gibi görülmesi gereken diğer alternatiflerden daha çok şehrin ruhunu keşfedecebileceğiniz; yerlilerle kaynaşabileceğiniz bir şeyler yapmak isterseniz tam size göre..
Şanlıurfa çarşıları ve hanları için hem Şanlıurfa’da alışverişin; hem de Şanlıurfa tarihinin merkezidir. Şanlıurfa şehir merkezinde; Eyyübiye ilçesindeki Balıklıgöl yakınlarında bulunan Tarihi Kapalı Çarşı olarak adlandırılan bölge içerisinde birçok çarşı, pazar ve han bulunmaktadır.
Tamamıyla bakırcılar Çarşısı, Eskici Pazarı, Kuyumcular Çarşısı, Kınacı Pazarı, Kunduracılar Pazarı, Sipahi Pazar ve Bedesten Çarşısı, Şanlıurfa çarşıları arasında en popülerlerden.
Hem mimarisi, hem atmosferiyle oldukça keyifli Gümrük Hanı ise Tarihi Kapalı Çarşı içerisindeki en ünlü han. Alışverişten yorulduğunuz vakit Gümrük Hanı’nda kahve molası verebilirsiniz. Şanlıurfa’ya özgü mırra kahvesi denemenizi tavsiye ederim.
Göbeklitepe
; Şanlıurfa çevresinde yer alanlara da bakmamak olmaz. Son yıllarda adını çok duyduğumuz Göbeklitepe, bu yerler arasında ilk sıralarda geliyor.
Kısacası tarihi M.Ö 10.000 yıllarına dayanan ve UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Göbeklitepe, tarihin akışını değiştiren tapınak olarak dünyada büyük yankı uyandırdı.
Şu an dünyanın en eski arkeolojik tapınağı ve yerleşim yeri olarak kabul ediliyor. Henüz kazılar devam etse de daha şimdiden sıra dışı birçok eser ortaya çıkmış durumda.
Bunların arasından boyları 6 metreyi, ağırlıkları 40 tonu bulabilen T şeklindeki anıtsal dikilitaşlar en dikkat çekicileri. Bu yapıların üzerlerinde yer alan hayvan, insan ve soyut birçok sembol eski dönemlere ışık tutuyor.
Göbeklitepe, Şanlıurfa’nın Örencik Köyü yakınlarında, Harran Ovası’nda yer alıyor. Şanlıurfa’dan Göbeklitepe’ye ulaşım için otobüsler ve turlar mevcut. Kendi aracınız ile gidecek olursanız yaklaşık 25 dakikada varabilirsiniz.